Scheiden en pensioen

Wanneer je gaat scheiden krijg je te maken met keuzes omtrent je pensioen. Wat doe je met je pensioen na jullie scheiding en welke pensioenen zijn er? Wij leggen het je uit.

Welke soorten pensioenen zijn er?

Als jullie uit elkaar gaan en jullie waren getrouwd of hadden een geregistreerd partnerschap dan zijn er een aantal belangrijke financiële keuzes die jullie moeten maken. Zo kan het zijn dat je recht hebt op een deel van het pensioen van de ander wat opgebouwd is tijdens de periode dat jullie samen waren. Er zijn drie soorten pensioenen waar je rekening mee dient te houden.

Allereerst is er de Algemene Ouderdomswet, ook wel de AOW genoemd. Dit is een pensioen waar iedere Nederlander recht op heeft. De AOW wordt betaald vanuit de overheid. Voor de AOW verandert er niets bij een scheiding. Hiervoor later meer.

Naast de AOW waar iedereen recht op heeft, is er ook het ouderdomspensioen. Dat is een aanvullend pensioen dat je opbouwt wanneer je in loondienst bent of zelf een pensioenvoorziening hebt aangeschaft. Bijvoorbeeld wanneer je ZZP’er bent. Om pensioen op te bouwen, betaal je gedurende je loopbaan elke maand een premie aan een pensioenfonds. Als je in loondienst bent, betaalt je werkgever hier doorgaans ook aan mee.

Naast het ouderdomspensioen bestaat ook nog het nabestaandenpensioen of partnerpensioen. Als je bij een werkgever pensioen opbouwt, heeft je partner in sommige gevallen recht op een nabestaandenpensioen wanneer je komt te overlijden. Dit nabestaandenpensioen gaat meteen in na je overlijden, ook als je de pensioenleeftijd nog niet hebt bereikt. Je moet wel zelf bij je pensioenfonds aangeven dat je een partner hebt, zodat diegene daar aanspraak op kan maken.

Wat gebeurt er met het ouderdomspensioen?

Zodra jullie besluiten om uit elkaar te gaan moeten er wat betreft het ouderdomspensioen een aantal keuzes worden gemaakt. Voor het pensioen geldt de Wet verevening pensioen bij scheiding. Deze wet houdt in dat jullie allebei recht hebben op de helft van het pensioen dat de ander heeft opgebouwd.

Het is overigens niet verplicht om de pensioenen te verdelen. Je kunt in het convenant afspreken om het anders te regelen. Bijvoorbeeld door de pensioenen niet te verdelen.

De verschillende opties om het ouderdomspensioen te verdelen

• Jullie kiezen voor verevening, ieder ontvangt dan de helft van het ouderdomspensioen van de ander wat is opgebouwd tijdens de huwelijkse periode/samenleving.
• Je spreekt een andere verdeling af, bijvoorbeeld 60/40 dit wordt dan vastgelegd in het convenant en dit moet worden doorgegeven aan alle pensioenuitvoerders waar jullie bij betrokken zijn.
• Je kunt ook kiezen voor conversie (splitsen) de pensioenuitvoerder haalt jouw deel dan al uit het pensioen van je ex-partner en zo krijg je een eigen potje. Je hoeft dan niet te wachten tot je ex-partner de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt.
• Je kunt er ook voor kiezen om het pensioen niet te verdelen en ieder je eigen pensioen te behouden. Dit moet schriftelijk worden vastgelegd in het convenant.

Alle afspraken die jullie maken moet je binnen 2 jaar doorgeven aan de pensioenuitvoerders. Gebruik hiervoor het volgende formulier. Wanneer jullie dit niet doen dan kan het zijn dat jullie zelf het deel van de ander aan elkaar over moeten maken. Dit is best ingewikkeld dus ons advies: regel het op tijd!

Wat gebeurt er met de AOW?

AOW is het collectieve pensioen van de overheid en hoef je nooit te verdelen. In Nederland heeft iedereen recht op een AOW. Doorgaans is het zo dat je meer AOW ontvangt als jullie uit elkaar gaan. Wanneer je samenwoont en een fiscaal partner hebt ontvang je namelijk minder AOW dan wanneer je geen (fiscaal) partner hebt en/of alleen woont.

Wat gebeurt er met het nabestaanden- of partnerpensioen?

Als je ex-partner overlijdt, kan het zijn dat je recht hebt op het nabestaandenpensioen. Ook wel een partnerpensioen genoemd.

Er zijn twee verschillende soorten nabestaandenpensioen, op risicobasis en op opbouwbasis. Als er een nabestaandenpensioen is op risicobasis dan heb je hier geen recht op. Wanneer het een pensioen op opbouwbasis is, heb je er wel recht op. Je kunt ook besluiten hiervan af te zien. Dit besluit kan echter alleen genomen worden door degene die er recht op heeft.

Wanneer wordt het pensioen van mijn ex-partner uitbetaald?

Wanneer het pensioen uitbetaald wordt is afhankelijk van de keuze die jullie hebben gemaakt.
Als je hebt gekozen voor conversie (splitsen) dan heb je een eigen pensioenpotje gemaakt en krijg je dit wanneer je zelf met pensioen gaat. Wanneer jullie hebben gekozen voor verevenen dan wordt dit uitbetaald vanaf het moment dat je ex-partner met pensioen gaat.

Wat gebeurt er met mijn pensioen als mijn ex-partner overlijdt?

Dit is ook weer afhankelijk van de keuze die jullie hebben gemaakt. Als jullie hebben gekozen voor conversie (splitsen) gebeurt er verder niets, het pensioengeld is verdeeld en je hebt je eigen potje op je eigen naam. Als jullie hebben gekozen voor verevening wordt het anders, dan krijg je namelijk na overlijden van je ex-partner het overgebleven deel van je eigen pensioen weer terug. 

Wijziging van de wet verdeling pensioen bij scheiding

De regels rondom de verdeling van het pensioen gaan veranderen, dit zou eerder dit jaar zijn maar door een algehele wetswijziging rondom pensioenen is de verwachting dat dit pas in 2027 gaat plaats vinden. De grootste verandering die (waarschijnlijk) gaat plaats vinden, is dat er niet meer standaard verevent wordt. Dan zal er standaard conversie plaats vinden.

Dit heeft als voordeel dat je niet hoeft te wachten tot je ex-partner met pensioen gaat. Ook hoeft dit niet meer te worden gemeld bij de pensioenuitvoerder. Het blijft uiteraard nog steeds mogelijk om afwijkende afspraken te maken.