Scheiden: wat gebeurt er met het koophuis?

Je koophuis is een belangrijk onderdeel van je bestaan. Je woont er, maar je hebt er ook herinneringen opgebouwd. Daarnaast is een koophuis ook geld waard. Die waarde moet tussen jullie beiden verdeeld worden bij de scheiding. 

Waarde van het koophuis

Ben je in gemeenschap van goederen getrouwd? Dan krijgt ieder de helft van de waarde van het huis. Meestal is er bij een koophuis sprake van overwaarde of onderwaarde. Bij overwaarde moeten jullie de winst delen. Is er sprake van onderwaarde? Dan moeten jullie samen de schuld betalen. Trouwden jullie na 1 januari 2018 in beperkte gemeenschap van goederen, dan valt het koophuis alleen onder de gemeenschap als jullie dit tijdens jullie huwelijk hebben gekocht. Had één van beiden partners al een huis gekocht op zijn eigen naam voor het huwelijk? Dan blijft het huis van deze partner. Als jullie huwelijkse voorwaarden hebben opgemaakt, dan staat hier waarschijnlijk in vermeld hoe de koopwoning verdeeld moet worden.

Gemeenschappelijk bezit

Bepaal welk bezit wel of niet gemeenschappelijk is. Als de woning van jou is, heb je ook recht op de overwaarde die is ontstaan door een gunstige marktontwikkeling. Maar let op: is de waardestijging te danken aan gezamenlijke investeringen, dan moeten jullie die overwaarde verdelen. Deze waardestijging valt dan namelijk onder het vermogen, dat jullie tijdens het huwelijk samen opbouwden. Dat vermogen moet bij een scheiding verdeeld worden.

Uitkopen of verkopen

Zijn jullie getrouwd in gemeenschap van goederen? Dan moet de waarde van het huis worden verdeeld. Vaak wil één van beide partners in het huis blijven wonen. Dat kan, als diegene genoeg geld heeft om alleen de hypotheek op te brengen. Daarbij heeft de vertrekkende partner recht op de helft van de overwaarde. Is dat geld er niet? Dan moeten jullie het huis verkopen en de waarde, de winst en de schulden ervan verdelen.

Ex-partner uitkopen bij scheiding

Blijf je wonen in jullie echtelijke woning, dan moet je je ex-partner dus uitkopen. De vertrekkende partner heeft immers recht op de helft van de waarde van het koophuis. Wat die uiteindelijke waarde is, hangt af van de taxatiewaarde en de hoogte van jullie hypotheek. Ligt de taxatiewaarde hoger dan de bijbehorende hypotheek? Dan spreken we van een overwaarde. De partner die in het huis blijft wonen, moet de helft van de overwaarde uitbetalen aan de ex-partner. Is het huis juist minder waard geworden? Dan moet de vertrekkende partner de helft van de onderwaarde uitbetalen aan degene die in het huis blijft wonen.

Uitkopen en hypotheeklasten

Er zijn verschillende mogelijkheden om je ex-partner uit te kopen. Misschien heb je geld op een spaarrekening dat je hiervoor kunt gebruiken. Ook kun je vaak de hypotheek verhogen. Als jij een hypotheek krijgt op jouw naam, dan heeft jouw ex geen enkele verplichting meer bij de bank of verzekeringsmaatschappij. 

Vraag een specialist om advies

De financieel adviseur is uiteindelijk degene die kan uitzoeken of jij of de je ex de woning op naam kunnen krijgen. Wil jij het huis overnemen, maar gaat de bank niet akkoord? Dan moeten jullie een andere oplossing bedenken. Een gesprek met een financieel adviseur is dan ook één van de eerste stappen in een scheiding. Dan weten jullie hoe jullie ervoor staan en kunnen jullie verdere afspraken gaan maken. 

Verkoop van het koophuis

Kunnen jullie allebei de woning niet zelfstandig op naam krijgen? Dan kunnen jullie ervoor kiezen om het huis op beide namen te laten staan. Hieraan zit wel een nadeel: je kunt je daardoor eigenlijk niet helemaal losmaken van elkaar en er kunnen fiscale gevolgen zijn. Een meer voor de hand liggende keuze is het verkopen van de woning. 

Verkopen met onderwaarde

Wordt de woning verkocht met onderwaarde en hebben jullie een hypotheek met Nationale Hypotheek Garantie (NHG)? Dan kan het zijn dat deze instantie de restschuld overneemt. Jullie moeten hiervoor wel voldoen aan bepaalde voorwaarden. De financieel adviseur of hypotheekverstrekker kan je hier meer over vertellen.